Przedwiośnie - opracowanie

Geneza Przedwiośnia
Geneza powieści Żeromskiego „Przedwiośnie” jest ściśle związana z sytuacją społeczno-polityczną pierwszych lat niepodległości Polski po ponad stuletniej niewoli. Żeromski zawsze interesował się sprawami swojej ojczyzny, jego dzieła w większości były zaangażowane politycznie bądź społecznie.

Po 1918 roku twórczość Żeromskiego zwróciła się w stronę kwestii odradzania się państwa polskiego. Powieściopisarz... więcej

Miejsca akcji w „Przedwiośniu”
Powieść o dziejach Cezarego Baryki rozgrywa się w wielu różnych zakątkach świata, już sam podział utworu na części wyznacza trzy podstawowe przestrzenie świata przedstawionego wymagające dokładniejszego opisu: Baku, Nawłoć oraz Warszawa. Przedwiośnie jest jednak w dużej swej części opowieścią o wędrówce, tak więc czytając je przenosimy się w jeszcze wiele innych miejsc. Ważnymi przystankami na drodze... więcej

Wizje rewolucji w Przedwiośniu
Rewolucja to jeden z najważniejszych tematów podjętych przez Żeromskiego w Przedwiośniu. Chociaż autor sam nie uczestniczył nigdy w podobnym rozruchu, to zdołał namalować jego przekonujący obraz w swojej powieści. Widzimy rewolucję z dwóch perspektyw – indywidualnej (los Baryki oraz los jego matki) oraz zbiorowej (mieszkańcy Baku).

Rewolucja bolszewicka ogarnia Baku w roku 1917.

Jednego dnia rozeszła się w mieście Baku...

więcej

Ewolucja ideowa Cezarego Baryki
Cezary Baryka to postać złożona, dynamiczna, dojrzewająca na oczach czytelnika. Ważnym etapem jego ewolucji jest zmiana stosunku do rewolucji – od początkowego zachwytu po dostrzeżenie jej zagrożeń i niesprawiedliwości. Po raz pierwszy Cezary styka się z rewolucją w Baku – tutaj nagle pojawia się to dziwne i nieznane zjawisko. Młody zapaleniec początkowo łatwo daje się zwieść pięknym ideałom równości i sprawiedliwości klasowej.... więcej

Koncepcje naprawy Polski w „Przedwiośniu”
W Przedwiośniu Żeromski stawia bardzo trudne dla jemu współczesnych pytanie: jak wyprowadzić z upadku niepodległą Polskę? Autor nie daje jednak czytelnikowi gotowej odpowiedzi, ale przeprowadza analizę różnych możliwości naprawy Polski. Pozwala w jednakowy sposób wypowiedzieć się w komunistom (Antoni Lulek), utopistom (Seweryn Baryka) oraz realistom (Szymon Gajowiec), a każda z koncepcji zostaje przefiltrowana przez świadomość Cezarego... więcej

Symbole w „Przedwiośniu”
Artykuł zawiera opracowanie 4 najważniejszych symboli Przedwiośnia:
- symbolika tytułu powieści,
- symbolika ostatniej sceny powieści,
- symbolika szklanych domów,
- symbolika walizki Seweryna Baryki.

Symbolika tytułu - Przedwiośnie
Przedwiośnie symbolizuje w powieści etap rozwoju, na jakim znajduje się niepodległa Polska w momencie przybycia na jej tereny Cezarego Baryki. Okazało się bowiem, że niedawno wyzwolony kraj boryka... więcej

Rola narracji w powieści „Przedwiośnie”
W Przedwiośniu zostały zastosowane różne techniki narracyjne, są one dostosowane do potrzeb kolejnych części powieści. Tak więc każda z czterech części (uwzględniamy tu również narracje w Rodowodzie) ma nieco odmiennych charakter, a dokładniej inny sposób narracji okazuje się dominujący.

W Rodowodzie poznajemy narratora jako swoistego gawędziarza albo kogoś, kto do tradycji gawędy pragnie nawiązać. Doskonale... więcej

Motyw wędrówki w „Przedwiośniu”
Zobacz również:Motyw podróży w literaturze i sztuce Motyw wędrowca/podróżnika w literaturze i sztuce

Cezary Baryka to postać dynamiczna, przemieniająca się na naszych oczach. Jego ewolucja wewnętrzna i ideowa wpisana została w życiorys wędrowca. Cezary, wychowany na obcej ziemi, w Baku, to człowiek... więcej

Czas wydarzeń w „Przedwiośniu”
Akcja „Przedwiośnia” trwa dziesięć lat. Opowieść o Cezarym Baryce rozpoczyna się w roku wybuchu I wojny światowej w 1914 roku. Bohater ma wówczas 14 lat, a więc urodził się w roku 1900. Następnym istotnym wydarzeniem, o którym dowiadujemy się z powieści jest wybuch rewolucji październikowej w Związku Radzieckim (7 listopada 1917 roku) i jej tragiczne dla Baku skutki – przejęcie władzy w mieście przez komisarzy ludowych.... więcej

„Przedwiośnie” na tle historycznym
Mimo iż akcja wydarzeń w „Przedwiośniu” trwa zaledwie dziesięć lat był to okres niezwykle bogaty w wydarzenia mające znaczenie zarówno dla Świata, Europy, jak i Polski. Akcja rozpoczyna się w 1914 roku. Wówczas wybucha I wojna światowa, jeden z dwóch najkrwawszych konfliktów w XX wieku. Zmobilizowany zostaje ojciec Cezarego – Seweryn Baryka i wstępuje do carskiego wojska. Przez wiele miesięcy walczy na froncie, by wstąpić... więcej

„Przedwiośnie” – interpretacja tytułu
Tytuł „Przedwiośnie” w kontekście całego utworu można rozpatrywać na wielu płaszczyznach. Najogólniej sugeruje on pewien początek, moment rozpoczynania jakiegoś zdarzenia, bez wcześniejszego doświadczenia. Przedwiośnie to pora budzenia się do życia przyrody. Odnosząc ją do społecznej i ekonomicznej sytuacji Polski może stanowić ona przenośnię „budzącej się do życia wielorakiej zbiorowości, klas społecznych, środowisk, a przede... więcej

Szklane domy - opis i znaczenie metafory z Przedwiośnia
Szklane domy były symbolem nadziei Seweryna Baryki o silnej, rozwijającej się Polsce. Obecnie wyrażenie szklane domy oznacza wytwór fantazji, mrzonkę

Szklane domy w Przedwiośniu
Motyw szklanych domów pojawił się w opowieści Seweryna Baryki. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku wrócił on do Baku, by odnaleźć rodzinę. Dowiedział się, że jego żona zmarła. Namówił syna – Cezarego – by wyruszył... więcej

„Przedwiośnie” jako powieść wyrażająca troskę o kształt nowej Polski
Twórczość Stefana Żeromskiego wynikała z jego głębokiego zaangażowania w sprawy społeczne i narodowe. Z jednej strony nieobca była mu romantyczna tradycja, która kazała twórcom służyć sprawom narodowym, z drugiej wywarł na nim wpływ pozytywizm i jego postulaty rozwoju społeczeństwa. Podobnie jak inni Polacy Żeromski z radością witał odrodzenie polskiego państwa, jednak szybko się przekonał, że droga do odbudowy państwowości nie... więcej

Stosunek Cezarego Baryki do rewolucji w „Przedwiośniu”
Stosunek głównego bohatera do rewolucji w „Przedwiośniu”
Cezary Baryka z rewolucją spotkał się po raz pierwszy w Baku. Idee rewolucji październikowej wkrótce po wybuchu dotarły do miasta, a władzę przejęli komisarze ludowi. Bohater początkowo był zafascynowany nowym ruchem. Dzięki niej nie musiał chodzić do szkoły, brak było jakichkolwiek zasad, panowała atmosfera wolności i przygody. Jako niedoświadczony młodzieniec niewiele... więcej

Motyw naturalizmu w powieści „Przedwiośnie”
Naturalizm to prąd literacki, który rozwinął się w II połowie XIX wieku. Za jego twórców uważa się Emila Zolę i Guya de Maupassanta. Uważali oni, że obowiązkiem artysty jest prezentowanie rzeczywistości takiej, jaką ona jest – bez upiększeń czy przekłamań. Realia miały być odzwierciedlane niczym w fotograficznej soczewce. Oddaniu prawdziwego świata służył drobiazgowy opis, nieprzemilczanie procesów fizjologicznych, scen choroby... więcej

Obraz życia ziemiaństwa w Nawłoci
W Nawłoci Cezary Baryka pojawia się dzięki uratowaniu życia podczas wojny polsko-bolszewickiej Hipolitowi Wielosławskiemu. Po zwolnieniu z armii młodzi mężczyźni przyjeżdżają do dworku Wielosławskich. Baryka obserwuje życie zamożnych włościan przez kolejne tygodnie pobytu na wsi.
Życie ziemiaństwa wygląda niczym idylla. Czas wypełniają im obfite posiłki, spacery, przejażdżki konne, czasem odbywają się bale lub spotkania sąsiedzkie.... więcej

Podobieństwa i różnice „Przedwiośnia” i „Pana Tadeusza”
Stefan Żeromski w powieści „Przedwiośnie”, ukazującej przemiany polityczne i społeczne po I wojnie światowej głównie w Polsce, świadomie nawiązał do „Pana Tadeusza”. Liczne aluzje odnajdziemy w środkowej części utworu, zatytułowanej „Nawłoć”. Cezary po przybyciu do majątku Wielosławskich odnajduje tam idyllę.
Życie toczy się powolnym rytmem, a czas upływa mieszkańcom na obfitych posiłkach, spacerach,... więcej

Motywy literackie w „Przedwiośniu”
Rewolucja

Obraz rewolucji, jaki przekazuje czytelnikowi Stefan Żeromski, jest wstrząsający. Autor umyślnie wyeksponował brutalność, chaos i niesprawiedliwość krwawego przewrotu, aby zniechęcić do tej idei Polaków. Rewolucja w Baku przypomina istne pandemonium lub apokalipsę. Zaczyna się od wieców i zgromadzeń. Z czasem tłum zaczyna podpalać kukły przedstawiające znamienitych polityków. W końcu dochodzi do publicznych egzekucji.... więcej